15 kwietnia 2019 roku w Bibliotece PWSZ w Krośnie odbyło się spotkanie wokół albumu pod tytułem „Świątynie Wygnane. Niszczejące cerkwie greckokatolickie w Polsce” wydanego nakładem krośnieńskiej oficyny Ruthenic Art. Album z fotografiami i tekstami Piotra Duraka powstał w 2017 roku, między innymi z inicjatywy społecznika, etnologa i łemkoznawcy Sebastiana Dubiel-Dmytryszyna. Tytuł tego albumowego wydawnictwa jest rzecz jasna symboliczny i znaczący, choć jak przyznał wydawca, jego sformułowanie nastręczyło inicjatorom jego powstania wiele trudności.
Popołudniowe spotkanie, które odbyło się z inicjatywy piszącego te słowa w pierwszym dniu Wielkiego Tygodnia, miało kameralny charakter i przebiegło w atmosferze zadumy i refleksji na temat dziedzictwa kulturowego Polski w przeszłości i dzisiaj. Na wstępie spotkania prelegent zakreślił ideę powstania albumu jako pragnienie utrwalenia stanu struktury świątyń, które zazwyczaj utraciły już swą liturgiczną funkcję i ze względu na brak zainteresowanej społeczności wiernych – Łemków, Bojków, Rusinów, Ukraińców – w przeważającej większości wysiedlonych z tych ziem w trakcie akcji „Wisła” trwającej od 1947 do 1950 roku, pozostają opuszczone i niejednokrotnie zapomniane.
W drugiej części spotkania zebrani goście mogli obejrzeć krótki film dający wyobrażenie o problemie niszczejących i opuszczonych świątyń, który jak ocenił Sebastian Dubiel-Dmytryszyn, ma bardzo złożony charakter – począwszy od prawno-administracyjnego, poprzez historyczny, na kulturowym i społecznym skończywszy.
Album ma charakter kolekcjonerski i można go nabyć poprzez witrynę internetową wydawcy. Spotkanie odbyło się we współpracy ze stowarzyszeniem „Pod Karpatami”.
Bartosz Gołąbek
Poniżej krótki fim prezentujący część materiału z albumu.