W dniach 13-15 września odbyła się w naszej uczelni międzynarodowa konferencja językoznawcza pod tytułem „Cognitive Linguistics of the Year 2023” (Językoznawstwo kognitywne w roku 2023), zorganizowana przez pracowników Zakładu Filologii Angielskiej pod patronatem JM Rektora PANS, i w jego imieniu otworzył ją prorektor ds. studiów, dr Krzysztof Frączek.
Organizatorami było Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego, przy współpracy Krakowskiego Towarzystwa Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”. Jest to doroczna konferencja, która w tym roku odbyła się w naszej uczelni pod hasłem: „Stosowane językoznawstwo kognitywne: Myślenie i działanie.” Uczestniczyło w niej 60 uczestników z kilkunastu krajów, w tym kilku w formie zdalnej. Wykładowcami plenarnymi byli prof. Lera Boroditsky z uniwersytetu w San Diego w Kalifornii, która wygłosiła piękny wykład na temat „Metaphor and thought”, gdzie omówiła fascynujące fakty na temat zróżnicowania kultur pod względem językowych określeń czasu i przestrzeni.
Drugi wykład plenarny wygłosił prof. Neil Cohn z Uniwersytetu w Tilburgu w Holandii, który prowadzi tam laboratorium wizualne, gdzie zajmuje się analizą elementów wizualnych komiksów, czy żartobliwych historii obrazkowych. Słuchacze mogli zapoznać się z różnymi podejściami do prezentowania obrazów, tak aby ułatwić odbiorcom ich interpretację. Trzecim wykładem plenarnym był wykład dr. Vasyla Starko z Katolickiego Uniwersytetu we Lwowie, który mimo przeszkód zdołał przekroczyć granicę, aby przybyć osobiście na konferencję do Krosna. Tematem jego wykładu były „Polycentric categories”, czyli typowe dla językoznawstwa kognitywnego podejście do kategoryzacji pojęć zakładające przenikanie się ich granic. W szczególności pokazał, że centrum każdej kategorii nie musi być pojedyncze, ale może być ich właśnie więcej, co zilustrował na przykładzie przyimków w języku ukraińskim.
Czwarty wykład plenarny pt. „,Applying cognition to fictional thoughts and actions” wygłosił prof. Peter Stockwell z Uniwersytetu w Nottingham, który poświęcił go analizie stylistycznej literatury surrealistycznej używając pojęć językoznawstwa kognitywnego, pokazując jak wyrafinowana i skomplikowana taka analiza może być. Ostatni wykład plenarny był autorstwa prof. Iwony Kraska-Szlenk z Uniwersytetu Warszawskiego, pt. „Swahili discursive strategies as reflection of cultural conceptualizations and social values.“ Poświęcony był egzotycznym I fascynującym dla Europejczykom pojęciom języka Swahili, które wynikając bezpośrednio z kultury użytkownikom tego języka, takim jak „język” ubioru kobiet.
Pomiędzy wykładami plenarnym uczestnicy obradowali w 18 sekcjach w języku angielskim i polskim, poświęconych między innymi zagadnieniom teoretycznym, takim jak metafory, konceptualizacje, konstrukcje językowe, mapy kognitywne, gesty, procesy zmiany językowej, czy akty mowy na przykładach różnych języków, jak i zastosowaniom językoznawstwa, np. w obszarze mediów czy tłumaczenia literackiego.
Cześć naukową konferencji zakończyła się debatą wykładowców plenarnych na temat zastosowań językoznawstwa kognitywnego, w tym próbom zrozumienia „dyskursu globalnego” np. na temat dotyczącego kryzysu klimatycznego, zastosowaniom kulturowych kategorii językoznawczych, takim jak metafory, czy metonimie, w dydaktyce, jak też obecnego i potencjalnego wpływu sztucznej inteligencji na nauczanie przekładu. Debatę poprowadził prof. Adam Głaz z Uniwersytetu Marie-Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
W trakcie konferencji odbyło się walne zebranie członków Polskiego Towarzystwa Językoznawstwa Kognitywnego, którzy wybrali nowe władze na następną kadencję, jak też zdecydowali o miejscach następnych konferencji – odbędzie się ona najpierw w Katowicach, a potem w Krakowie. Po konferencji planowana jest publikacja wybranych referatów w punktowanym czasopiśmie LaMiCuS.
W ramach programu towarzyszącego uczestnicy udali się do Sanoka, gdzie zwiedzili zamek z wystawą obrazów Zdzisława Beksińskiego oraz Muzeum Budownictwa Ludowego, gdzie udało im się na chwilę powrócić z nostalgią w ławy szkolne.
Konferencja była ze wszech miar udana – uczestnicy z uznaniem, a czasem i zaskoczeniem, wyrażali się na temat znakomitych warunków lokalowych, jak i nowoczesnego sprzętu, jakim dysponuje uczelnia. Szczególne podziękowania należą się panu Mateuszowi Borkowi za znakomitą obsługę techniczną konferencji, jak i panu Mateuszowi Urbaniakowi, studentowi filologii angielskiej i dwujęzykowych studiów dla tłumaczy, za obsługę recepcji konferencyjnej. Konferencję uprzyjemniała znakomita kawa serwowana przez kawiarnie Sogno. Uczestnicy byli też pod wrażeniem krośnieńskiego starego miasta, w tym ogródków restauracyjnych na Rynku. Na pewno niektórzy wrócą tu ponownie na nasze kolejne konferencje.