Studenckie refleksje nad skutkami pandemii w edukacji wczesnoszkolnej

Żyjemy w czasach, które nas całkowicie zaskoczyły, bo nikt nie przypuszczał, że będziemy się zmagać z pandemią COVID-19. Nikt nie przypuszczał, że tradycyjna lekcja zostanie zastąpiona telefonem komórkowym, tabletem, komputerem, itp. Sytuacja ta jest trudna nie tylko dla osób dorosłych, ale przede wszystkim dla dzieci i uczniów wszystkich typów szkół. Dlatego studentki Edukacji wczesnoszkolnej z wychowaniem przedszkolnym KPU w Krośnie, w ramach seminarium podjęły się trudnego zadania, czyli pozyskania informacji i odpowiedzi na pytania: Jak funkcjonują uczniowie edukacji wczesnoszkolnej podczas zdalnego nauczania? Jak radzą sobie ze sprzętem elektronicznym? Jak spędzają wolny czas? Jak realizowany jest program nauczania? Z jakimi problemami zmagają się rodzice uczniów oraz nauczyciele?

dr Małgorzata Świdrak


Funkcjonowanie uczniów i rodziców w okresie pandemii – badania studentów Pedagogiki

Wiemy, że zadaniem edukacji wczesnoszkolnej, jest nie tylko przekazywanie wiedzy, umiejętności, ale też wszechstronny rozwój ucznia. Czy to jest możliwe dzięki nauce on-line? Stąd też przeprowadzone badania objęły nie tylko uczniów edukacji wczesnoszkolnej, ale też ich rodziców oraz nauczycieli i pozwoliły zweryfikować postawione hipotezy.

Z przeprowadzonych badań empirycznych wynika, że uczniowie w obecnej sytuacji zmagają się z dużymi problemami, bowiem nie każdy potrafi obsługiwać sprzęt komputerowy, nie każdy posiada sprzęt elektroniczny. W rodzinach, w których jest dwoje, troje czy więcej dzieci brakuje sprzętu do kształcenia on-line.

Poza tym uczniowie tęsknią za rówieśnikami, brakuje im kontaktów społecznych.

Rodzice uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej są zobowiązani wspierać dzieci, stad też muszą korzystać z urlopów w pracy. Nauczyciele zaś mają problem z dokonaniem ewaluacji osiągnięć uczniowskich.

Nauczyciele skarżą się, że dzieciom trudno jest skupić uwagę podczas nauczania zdalnego, że w nowej formie nauczania nie wszyscy uczniowie biorą udział. Niektórzy w ogóle nie angażują się w przebieg zajęć – w tym czasie grają w gry; odpytywani – milczą; uczniowie są rozkojarzeni i niesamodzielni. Nie wszyscy uważnie słuchają nauczyciela i zgłaszają się do odpowiedzi.

Jak zgodnie wskazują rodzice i nauczyciele nauczanie zdalne wpłynęło na inne zachowanie uczniów i znacznie różni się od zachowania tzw. szkolnego, które występowało w nauczaniu tradycyjnym. Dzieci stały się bardziej nerwowe, w większym stopniu odczuwają lęk/strach, są niesamodzielne – wymagają pomocy osób starszych, a niektórzy nie czują się bezpiecznie we własnym domu, podczas zajęć on-line.

Dzieci w kl. I-III posiadają podstawowe informacje, dotyczące obsługi komputera/telefonu/tabletu oraz aplikacji edukacyjnych tj. Teams, Zoom, ale mimo to w niektórych sytuacjach niezbędna jest pomoc rodzica, która polega m.in. na wysłaniu zadania domowego do nauczyciela.

W okresie pandemii wolny czas uczniowie edukacji wczesnoszkolnej przeznaczają na: oglądanie telewizji, czytanie książek, zwłaszcza lektur, spacery, wspólne gotowanie z rodzicami, granie w gry planszowe oraz zajęcia językowe prowadzone on-line.

W wolnym czasie uczniowie bardzo rzadko korzystają z telefonów komórkowych i gier komputerowych. Może wynikać to z tego, że dzieci przez zdalną edukację mają dosyć wpatrywania się w ekrany telefonów i komputerów.

Radością napawa fakt, że realizacja procesu kształcenia uczniów klas 1-3 w czasie pandemii COVID-19 jest prowadzona w sposób bardzo dobry. Rodzice są zadowoleni z zajęć, jakie prowadzą nauczyciele w formie zdalnej.

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej w jasny, konkretny, czytelny sposób przekazują uczniom wszystkie informacje potrzebne do wykonania zadania. Ale są też propozycje respondentów aby:

  1. Nauczyciel organizował zdalne konsultacje (a nie tylko spotkanie na wywiadówce raz czy dwa razy w semestrze) dla rodziców uczniów dotyczące tego jak dzieci radzą sobie w czasie nauczania zdalnego. W razie gdyby u ucznia występowały jakieś trudności z realizacją materiału przekazanego przez nauczyciela rodzice mogliby powiedzieć o tym nauczycielowi w czasie takich konsultacji.
  2. Nauczyciel powinien organizować projekty grupowe, po kilka osób tak, aby uczniowie mieli ze sobą stały kontakt. Nie muszą spotykać się w domu, ale mogą tworzyć wspólnie prezentacje czy inne projekty korzystając z portali społecznościowych i wideo rozmów.
  3. Nauczyciel powinien organizować spotkania zdalne z pedagogiem i psychologiem szkolnym, aby w czasie nauczania zdalnego nie pogorszyło się zdrowie psychiczne uczniów poprzez spędzanie bardzo dużego czasu w ciągu dnia przed komputerem i brak kontaktu z rówieśnikami, nauczycielami i wychowawcami.

Agata Krukar, Weronika Krukar, Anna Lendzio

Poradnik „Jak żyć zdrowo w czasach epidemii wirusowych” – do nabycia w bibliotece KPU
Prof. dr hab. n. med. Tadeusz Płusa, „COVID-19 Patogeneza i postępowanie” – do wypożyczenia w bibliotece KPU