Spotkanie 6. Piotr Fast – „Borys Akunin – dzieło i jego przekłady”

17.10.2018 roku w Bibliotece PWSZ im. S. Pigonia w Krośnie odbyło się kolejne spotkanie literackie z cyklu „Śladami Pika-Mirandoli”. Naszym gościem był profesor Piotr Fast z Uniwersytetu Śląskiego. Możemy się poszczycić, że mamy w zbiorach bibliotecznych wiele spośród wydawnictw, których jest on redaktorem naczelnym. Należą do nich: ceniony od lat kwartalnik Przegląd Rusycystyczny i seria Biblioteka Przeglądu Rusycystycznego oraz druga znakomita seria, Studia o przekładzie.

Profesor Piotr Fast jest członkiem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz International Comparative Literature Associaction oraz pełni zaszczytną funkcję przewodniczącego Komisji Przekładoznawczej Międzynarodowego Komitetu Slawistów.

Jest literaturoznawcą, przekładoznawcą i tłumaczem z języka rosyjskiego. Jest też współautorem podręcznika akademickiego Historia literatury rosyjskiej XX wieku pod red. Andrzeja Drawicza. Tłumaczy zarówno poezję, w tym autorów o takiej randze jak noblista Josif Brodski (w 1993 roku właśnie na Uniwersytecie Śląskim otrzymał on doktorat honoris causa; laudację wygłosił wówczas profesor Tadeusz Sławek), jak i prozę, między innymi tłumaczonego na wiele języków Borysa Akunina. Twórca ten to i historyk, i tłumacz, ale zwłaszcza nader płodny pisarz, którego znakiem firmowym jest śmiałe eksperymentowanie z gatunkami literackimi oraz twórcza trawestacja klasyki – Czechowa i Dostojewskiego.

Profesor mówił o tłumaczonym przez siebie cyklu Akunina Bruderszaft ze śmiercią, składającym się z dziesięciu powieści szpiegowskich retro z elementami poetyki kina niemego.  Jego integralną część stanowią zdjęcia archiwalne oraz rysunki podpisane cytatami z rosyjskich romansów lub oper Czajkowskiego. Jako że profesor Fast odebrał wykształcenie muzyczne (świetnie gra na gitarze), mógł wykorzystać tutaj ten niewątpliwy dla tłumacza, zwłaszcza z tak śpiewnego języka jak rosyjski, atut.

Akunin (laureat polskiej Nagrody Wielkiego Kalibru w 2005 roku i gość Festiwalu Conrada w Krakowie w roku 2014) od początku chętnie nawiązuje do środków audiowizualnych, by na nowo przyciągnąć czytelnika do książek.

I trzeba przyznać, że mu się to udaje. Ma fan cluby na całym świecie (może nieprzypadkowo wykreowany przez niego detektyw nazywa się Fandorin). Autor szaty graficznej do jego książek Igor Sakurow określony jest tutaj mianem scenografa, a sam Akunin mu tylko akompaniuje (wg zapisu widniejącego na stronach tytułowych tego cyklu).

Profesor Piotr Fast uważa, że również dla tłumacza właśnie czytelnik jest najważniejszą instancją. Jeśli trzeba wybierać pomiędzy niewolniczą zgodnością tekstu z oryginałem a jego zrozumiałością dla odbiorcy w innym obszarze kulturowym, to zdecydowanie opowiada się za „udomowieniem” dzieła. Najważniejsze bowiem jest ocalenie sensu, dotarcie z przekazem do czytelnika i zachowanie przy tym ducha utworu.

dr Leokadia Styrcz-Przebinda