„Od wiosny do wiosny” – magia teatru Janusza Pokrywki

„Od wiosny do wiosny” - magia teatru Janusza Pokrywki

Do głębokiej refleksji nad tradycjami kulturowymi naszego regionu zapraszają twórcy widowiska teatralnego pod tytułem Od wiosny do wiosny. Spektakl w warstwie literackiej nawiązuje i bogato czerpie z tradycji ludowej regionu Podkarpacia, wykorzystując teksty ludowych autorów często anonimowych, które z upływem czasu trwale wrosły w tkankę kultury stając się wspólną własnością, trwale obecną w pamięci i świadomości mieszkańców naszego regionu. Autorem scenariusza, scenografii i reżyserem widowiska jest profesor Janusz Pokrywka, który stworzył kolejny autorski spektakl w Teatrze Propozycji działającym w Uniwersytecie Rzeszowskim. Poetyka spektaklu precyzyjnie zamyka się w trzech jednościach – czasu miejsca i akcji – tytułowa linia czasu obejmuje dwanaście miesięcy (od wiosny do wiosny) w przestrzeni kulturowej Podkarpacia (co podkreślają teksty ludowe i charakterystyczny język regionu), a aktorzy uczestniczą w obrzędach i rytualnych czynnościach wpisanych w niedawną jeszcze codzienność podkarpackiej wsi. Jednak już pierwsze sceny spektaklu przenoszą refleksję widza w uniwersalną czasoprzestrzeń, jedynie dla potrzeb spektaklu ubraną w lokalny koloryt. Twórca spektaklu, prowadząc widza przez kolejne odsłony opowieści, poddaje jego wrażliwość licznym próbom od dowcipu do metafizycznego uniesienia. Fascynujące jest to zderzenie – żartu i ludowej frywolności (znakomicie wygranym na scenie) z aktami obrzędowości religijnej – dzięki któremu obserwujemy ludzki świat w odsłonach profanum i sacrum.

Profesor Janusz Pokrywka wyraźnie konstruuje, podobnie jak wielu wcześniejszych scenicznych dziełach, świat poddany transcendentnemu porządkowi, w którym Bóg nakręca zegar wielkim kluczem.

Osobną wartością, doskonale znaną miłośnikom plastycznej wyobraźni Janusza Pokrywki, jest oprawa scenograficzna spektaklu precyzyjna w projektowaniu układu przestrzeni scenicznej i zachwycająca detalami. Ta sztuka projektowania i nadawania znakom plastycznym uniwersalnych znaczeń urzeka artystycznym kunsztem w scenach z wykorzystaniem lalek anioła i diabła. We wszystkich scenach niezmiennym elementem scenografii jest okno z wiejskiej chałupy, które urasta do rangi metafory plastycznej – swoistego znaku świata, który przeminął – i jest widomym, nieżywionym świadkiem tego świata.

Sceniczny świat mistrzowsko wypełnili aktorzy wiernie, od wielu lat współpracujący z Teatrem Propozycji – Paulina Bocheńska, Joanna Sitarz, Małgorzata Szczyrek, Mateusz Ciurkot, Rafał Jedynak, Robert Nowak i dr hab. Jan Wolski, polonista, który oprócz kreacji wielu scenicznych postaci, w słowie wstępnym objaśnił widzom poetykę spektaklu i jego kulturowe konteksty.

Spektakl wystawiony w Krośnie, specjalnie dla społeczności naszej uczelni, na scenie gościnnego Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza obejrzeli studenci Pedagogiki oraz Marketingu internetowego, a także zaproszeni uczniowie Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Krośnie.

Franciszek Tereszkiewicz

Fotografie Jacek Wnuk